علائم پرکاری تیروئید چیست؟
در تیروئید بیش فعال، غده تیروئید هورمون های تیروئید فراوانی تولید می کند. این روند موجب می شود که فرآیندهای متابولیکی بدن تسریع یابند.
علل تیروئید بیش فعال
علل تیروئید بیش فعال شامل بیماری گریوز، استقلال داخلی غده تیروئید (تولید مستقل و کنترل نشده هورمون) و در موارد نادر التهاب تیروئید و سرطان تیروئید می باشد.
علائم تیروئید بیش فعال
علائم رایج پرکاری تیروئید شامل بی قراری و عصبی بودن، نوسانات خلقی، کاهش وزن با وجود اشتهای بالا، تپش قلب، افزایش میزان عرق کردن بدن، پوست گرم و مرطوب، افزایش تشنگی، حساسیت به گرما، تیروئید بزرگ یا گواتر، برآمدگی چشم و سایر مشکلات مربوط به چشم است.غده تیروئید بیش فعال، از طریق علائم آن قابل شناسایی است. مقدار فراوان هورمونهای تیروئید موجب تسریع در متابولیسم بدن می شود.
علائم شایع پرکاری تیروئید عبارتند از:
بی قراری، عصبی بودن، تحریک پذیری و نوسانات خلقی
بی خوابی
تپش قلب و تاکی کاردی (ضربان سریع قلب) و اختلال در ریتم قلب
افزایش تعریق بدن
فشار خون بالا
گرم و مرطوب بودن پوست
حساسیت به گرما
عطش و تشنگی
اسهال و گاهی استفراغ
کاهش وزن علی رغم اشتهای بالا
ریزش مو
ضعف عضلانی
درد عضلانی و بی‌تحرکی عضلات
لرزیدن بدن
اختلالات قاعدگی
غده تیروئید بزرگ شده که در ۷۰ تا ۹۰ درصد بیماران مشاهده می شود
غده تیروئید بیش فعال معمولاً در اثر نقص سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود. خود ایمنی پرکاری تیروئید، بیماری گریوز نامیده می شود. علاوه بر علائم ذکر شده در بالا، مبتلایان همچنین ممکن است دچار مشکلات چشمی مانند اوربیتوپاتی غدد درون ریز شوند.سه علامت پرکاری تیروئید که شامل چشم های بیرون زده، تاکی کاردی و گواتر هستند، Merseburg Triad نامیده می شوند. این موارد، رایج ترین علائم بیماری گریوز هستند. تیروئید بیش فعال که در افراد سالخورده وجود دارد، اغلب متفاوت از پرکاری تیروئیدی است که در افراد جوان بروز می کند. پرکاری تیروئید در افراد سالخورده ممکن است بسیاری از علائم رایج را نداشته باشد.
به عنوان مثال، در برخی از بیماران مسن تنها ضربان سریع یا نامنظم قلب و یا کاهش وزن مشاهده می شود. آریتمی قلبی نیز گاهی تنها علامت پرکاری تیروئید در این گروه سنی است. بیماری تیروئید بیش فعال می تواند بر روی دیابت تاثیرگذار باشد. زیرا در این بیماری به طور قابل توجهی متابولیسم افزایش می یابد و در نتیجه بیماران بیش از حد معمول به انسولین احتیاج خواهند داشت.
درمان پرکاری تیروئید
برای درمان تیروئید بیش فعال داروهایی که می توانند میزان هورمون های تیروئید را کاهش دهند، تجویز می شوند. علاوه بر این، ید رادیوتراپی و جراحی نیز روش های دیگری برای درمان هستند.تیروئید بیش فعال یک بیماری جدی است و باید توسط یک متخصص مانند متخصص داخلی یا متخصص غدد داخلی درمان شود. پزشکان متناسب با شرایط هر بیمار، درمانی مناسب پیشنهاد می کنند. درمان تیروئید بیش فعال به طور عمده به شدت آن بستگی دارد. علاوه بر این، سن و سطح سلامت عمومی بیمار نیز بر روی برنامه درمانی تاثیر گذار است.علائم پرکاری تیروئید عبارتند از: بی قراری درونی، نبض سریع، بی خوابی، اسهال، عدم تحمل گرما و کاهش سریع وزن. همچنین ممکن است افراد مبتلا به پرکاری تیروئید نسبت به سایر افراد، به تعداد دفعات بیشتری مریض شوند. حتی عملکرد فوق العاده ضعیف بیماری تیروئید بیش فعال می تواند باعث ایجاد آریتمی قلبی، مانند فیبریلاسیون دهلیزی شود. این خطر با افزایش سن و در افراد مسن افزایش می یابد. در زنان یائسه، تیروئید بیش فعال موجب کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان می شود.بنابراین درمان سریع به ویژه برای بیماران مسن بسیار حائز اهمیت است. از طرف دیگر، در بیماری گریوز یکی از دلایل عمده پرکاری تیروئید، استعمال دخانیات و سیگار است. افراد سیگاری نه تنها مکرراً بیمار می شوند، بلکه سیر بیماری نیز در آنها شدیدتر است. به ویژه، برخی از علائم بیماری مانند اوربیتوپاتی غدد درون ریز که یک نوع بیماری چشمی ناشی از بیماری گریوز است، در افراد سیگاری بیشتر مشاهده می شود.
داروهای درمان کننده پرکاری تیروئید
در درمان بیماری تیروئید بیش فعال با استفاده از دارو، بیماران داروهای مسدود کننده تیروئید که به اصطلاح به آنها داروهای تیروستاتیک گفته می شود، دریافت می کنند. این داروها موجب کاهش میزان آزاد شدن هورمون های تیروئیدی در گردش خون می شوند. داروهای تیروستاتیک از روش های مختلفی به این هدف دست می یابند.امروزه، برای درمان پرکاری تیروئید از تیونامیدها ماننده کاربی مازول یا تیامازول استفاده می شود. این داروهای تیروستاتیک می توانند به طور مستقیم تولید هورمونهای تیروئید را مهار کنند. در طول درمان با چنین داروهایی، پزشک مرتبا سطح هورمون های تیروئید خون را در بیمار چک می کند. سطح هورمون افزایش یافته، معمولاً پس از چند هفته کاهش می یابد.سپس علائم تیروئید بیش فعال بهبود پیدا می کنند. اگر روال درمان به این صورت پیش نرود، معمولاً یک روش درمانی دیگر مانند ید رادیوتراپی و جراحی در نظر گرفته می شود. اگر بیماری گریوز علت تیروئید بیش فعال باشد، داروهای تیروستاتیک حداقل باید به مدت یک سال مصرف شوند. در حدود نیمی از بیماران، غده تیروئید پس از درمان و قطع دارو، به طور طبیعی فعالیت خواهد کرد و علائم پرکاری تیروئید قابل برگشت نخواهند بود.اما در ۵۰ درصد دیگر بیماران، این امر امکان پذیر نمی باشد. با این حال، مصرف داروهای تیروستاتیک نیز برای طولانی مدت منطقی نیستند. همچنین به دلیل عوارض جانبی این داروها، مصرف طولانی مدت آنها توصیه نمی شود. درعوض پزشکان گزینه های دیگر درمان پرکاری تیروئید مانند ید رادیوتراپی یا جراحی را به بیماران توصیه می کنند.
درمان تیروئید بیش فعال با استفاده از روش ید رادیوتراپی
در این روش درمانی، بیمار ید رادیواکتیو را دریافت می کند که با استفاده از سرنگ به داخل رگ تزریق شده یا به صورت کپسول بلعیده می شود. ید رادیواکتیو مانند ید طبیعی در غده تیروئید ذخیره می شود. سلول هایی که میزان هورمون های تیروئیدی بیشتری را تولید می کنند، مقادیر بیشتری از ید را نیز جذب می کنند. پوسیدگی ید رادیواکتیو در سلول، پرتوهای به اصطلاح بتا را تولید می کند و این پرتوها سلولها را از بین می برند. به این ترتیب تولید هورمون کاهش یافته و متابولیسم غده تیروئید به تدریج عادی می شود.در صورتی که روش ید رادیوتراپی به صورت صحیح و درست انجام شود، هیچ خطری برای سایر اعضای بدن ایجاد نمی کند. دامنه اشعه رادیو اکتیو که هنگام فروپاشی ید ساطع می شود، تنها چند میلیمتر است. با توجه به قرار گرفتن بیمار در معرض تشعشع به دلیل انجام ید رادیوتراپی، بیماران نباید موقتاً با افراد دیگر ارتباط نزدیک و مستقیم داشته باشند.با این حال، معمولاً تنها چند روز طول می کشد تا پرتوها از بدن خارج شوند. در برخی از کشورها مانند آلمان، به دلیل مسائل ایمنی، ید رادیوتراپی در بیمارستان و با بستری کردن بیمار انجام شده و پس از آن بیمار به مدت چند روز در بخش ویژه نگهداری می شود. به دلیل قرار گرفتن در معرض تشعشع ید رادیوتراپی برای زنان باردار و شیرده مناسب نمی باشد.بسیاری از بیماران در نتیجه انجام ید رادیوتراپی، به کم کاری تیروئید مبتلا می شوند. این زمانی رخ می دهد که قسمت زیادی از بافت فعال تیروئید در اثر رادیوتراپی از بین برود. در اثر کم کاری تیروئید هورمون تیروئید به مقدار کافی تولید نمی شود. با این حال، کمبود هورمون تیروئید را می توان با مصرف داروهای هورمونی مانند لووتیروکسین جبران کرد.
درمان پرکاری تیروئید با روش جراحی
اگر سایر گزینه ها و روش های درمانی تیروئید بیش فعال موثر نباشند و یا تیروئید بیش فعال موجب بزرگ شدن گواتر شده باشد، عمل جراحی می تواند گزینه ای مناسب باشد. انجام عمل جراحی همچنین برای درمان افرادی که به دلیل تومور بدخیم غده تیروئید به تیروئید بیش فعال مشکوک هستند، پیشنهاد می شود.قبل از انجام عمل جراحی، متابولیسم هورمون غده تیروئید با استفاده از دارو به حالت نرمال باز می گردد. در طی عمل، غده تیروئید بیمار به طور جزئی و یا کاملاً تخلیه می شود. در واقع، هر چه بافت بیشتری از غده تیروئید برداشته شود، هورمون های تیروئیدی کمتری پس از آن تولید می شود. بنابراین، این عمل می تواند موجب کم کاری تیروئید شود. در نتیجه بیماران لازم است تا آخر عمر قرص های هورمونی مصرف کنند.
منبع: سلام دکتر
مطالب بیشتر:
بیماری زبان جغرافیایی چیست؟
اختلال آکندروپلازی یا کوتولگی چیست؟
فتق دیافراگمی چیست؟