نقش کبد در بدن چیست؟
کبد (جگر) یکی از فعال ترین اندام های بدن تلقی می شود. این عضو بر خلاف سایر اندام های بدن چون معده، روده ها، قلب و ماهیچه ها، هیچ جنبش و حرکتی ندارد و فعالیت هایش از نظر چشم پنهان است.
کبد که از نظر حجم، بزرگ ترین اندام داخلی بدن انسان محسوب می شود، وزنی در حدود ۱ تا ۱/۵ کیلوگرم دارد و فضای بالای شکم را اشغال کرده است.
کبد دست کم ۵۰۰ عمل شیمیایی متنوع و اساسی انجام می دهد. این عضو حساس و مفید، دارای رگ خون رسان ویژه ای به نام ورید باب کبدی است که از طرف معده، روده ها و طحال می آید.
مواد تشکیل دهنده خون، بسیار غنی و سرشار از انرژی و ترکیبات بکر و دست نخورده به منظور تأمین نیازهای اندام های بدن است.
کبد، روی بیش تر مواد موجود در خون وارد شده به خود، پردازش و فعل و انفعالاتی انجام می دهد و گلوکز و مواد معدنی ای نظیر آهن و ویتامین هایی مانند B12 را ذخیره می کند. کبد هم چنین سم زدایی برخی مواد زیان بخش را انجام می دهد.
کبد به عنوان عضوی مهم در بدن، وظایف متعددی را انجام می دهد، اما تقریبا می توان سه وظیفه بسیار مهم برای کبد در نظر گرفت:
تولید صفرا
یکی از وظایف مهم کبد در دستگاه گوارش، تولید صفرا می باشد. صفرا مایع گوارشی است که توسط کبد ساخته می شود و در کیسه ای به نام کیسه صفرا ذخیره می شود. صفرا به شکستن چربی ها و تجزیه آنها به اسید چرب که می تواند مورد استفاده بدن قرار گیرد، کمک می کند.
صفرا غالبا از مواد زیر تشکیل می شود:
- کلسترول
- اسیدهای صفراوی یا نمک های صفراوی
- بیلی روبین (ماده ای است که از تجزیه گلبول های قرمز خون به دست می آید)
فرآیند مواد غذایی و سموم بدن
یکی دیگر از وظایف مهم کبد، فرآیند مواد غذایی و سموم است. هنگامی که فرد ماده غذایی را می خورد، معده و روده باریک آن را هضم می کنند. مواد غذایی هضم شده از طریق دیواره روده باریک جذب خون شده و به کبد می رود.
در کبد، موادغذایی بیشتر تجزیه می شوند. در آنجا، مولکول های مفید موادغذایی، به شکلی که مورد استفاده قسمت های مختلف قرار گیرند، درمی آیند.
صفرا مایع گوارشی است که توسط کبد ساخته می شود و در کیسه ای به نام کیسه صفرا ذخیره می شود. صفرا به شکستن چربی ها و تجزیه آنها به اسید چرب که می تواند مورد استفاده بدن قرار گیرد، کمک می کند.
ذخیره سازی قندها
کبد می تواند گلوکز (قند) خون را ذخیره کند. آنزیم های روده باریک، کربوهیدرات ها را به قندهای ساده تر مثل گلوکز تبدیل می کنند. گلوکز از روده باریک به کبد منتقل می شود. کبد، گلوکز را دریافت و سپس به صورت گلیکوژن ذخیره می کند.
هنگامی که فرد به انرژی بیشتری نیاز داشته باشد، کبد گلیکوژن را به گلوکز تجزیه کرده و به جریان خون می فرستد و با این کار انرژی مورد نیاز اعضای بدن را فراهم می کند.
سایر اعمال کبد :
- کبد پروتئین های خاصی را تولید می کند که برای پلاسمای خون بسیار با اهمیت می باشند.
- میزان اسیدهای آمینه خون را تنظیم می کند.
- کبد آهن ذخیره می کند. هموگلوبین خون را پردازش می کند تا از محتوای آهن آن استفاده کند.
- آمونیاک سمی را به اوره تبدیل می کند. اوره یکی از محصولات مهم متابولیسم پروتئین هاست که از طریق ادرار دفع می شود.
- خون را از مواد سمی و آسیب زا به سلول های بدن، پاکسازی می کند.
- لخته شدن خون را در تمام بدن تنظیم می کند.
- با تولید عواملی برای از بین بردن باکتری ها، ایمنی و مقاومت بدن را افزایش می دهد.
هشدار
افرادی که کبد سالم دارند، باید نکات بهداشتی زیادی را برای سالم ماندن کبد خود رعایت کنند، زیرا در صورت بیمارشدن کبد و یا سرطان کبد بسیاری از وظایف این عضو مهم انجام نخواهد گرفت و فرد با مشکلات جدی زیادی روبرو می شود و حتی ممکن است منجر به فوت او شود.
موضوع: نقش کبد در بدن چیست؟
مقالات مرتبط:
درمان کبد چرب با طب سنتی