تست شنوایی سنجی یا ادیومتری چیست و چگونه انجام می شود؟
شنوایی سنجی یک واژه پزشکی است که به معنای آزمودن شنوایی به کار می رود. در تست شنوایی سنجی بررسی میشود که آیا مشکلی در مکانیسمهای مختلف که به ما امکان شنیدن صداها را می دهند وجود دارد یا خیر.
اهمیت تست شنوایی سنجی چیست؟
امروزه بسیاری از افراد جامعه به کم شنوایی دچار هستند و یک عارضه شایع در بین مردم می باشد. فردی که دچار کم شنوایی ناگهانی شود این اختلال را به وضوح در خود مشاهده می کند. اما گاهی ممکن است کم شنوايى به مرور و تدریجی اتفاق بیفتد و تغییرات در سیستم شنوایی فرد به صورت خفیف باشد. در این صورت فرد کمتر متوجه تغییر سیستم شنوایی خود می شود. در این حالت فرد ممکن است تا زمان کم شنوایی شدید به این عارضه توجه آنچنانی نکند. بهتر است کم شنوایی تدریجی در حالت های ابتدایی درمان شود تا در آینده باعث بروز مشکلات جدی تر نشود. برای تشخیص میزان شنوایی تست شنوایی سنجی انجام می شود. شنوایی سنجی شامل چندین تست می باشد که علاوه بر نوع کم شنوایی منشأ آن را نیز تشخیص می دهد. تست شنوایی سنجی بوسیله یک شنوایی شناس انجام می گیرد. آزمایش های کم شنوایی متعددی برای بررسی وضعیت شنوایی افراد در سنین مختلف وجود دارد. این آزمایشات دیگر مشکلات شنوایی فرد را نیز شناسایی میکند و برای درمان آنها راهکار ها و روش های مناسبی ارائه می دهد.
کاربرد های تست شنوایی سنجی
- ارزیابی میزان شنوایی برای افرادی که احساس میکنند کاهش شنوایی داشتند یا در فهمیدن کلمات در محاوره مشکل داشته باشند.
- مشخص نمودن نوع و میزان کاهش شنوایی (رسانش، حسی-شنوایی یا هر دو).
- غربال نوزادان و کودکانی که امکان دارد به دلیل کاهش شنوایی افت شدید یادگیری داشته باشند و با توانایی یادگیری، سخن گفتن و فهم زبان تداخل داشته باشد.
- غربال کم شنوایی در افراد دارای مشاغل پر صدا برای محافظت بیشتر یا مشخص کردن عوارض دارو های خاص مثل جنتامایسین.
عوامل افت شنوایی
- آسیب به هر قسمت گوش می تواند سبب افت شنوایی شود. اگر مشکلی در کانال گوش یا گوش میانی باشد، سبب مشکلی به نام کم شنوایی رسانش میشود. در کم شنوایی رسانش، جابه جایی صدا (انتقال) مسدود میشود یا به گوش میانی منتقل نمیشود. ناشنوایی رسانش دلایل مختلفی دارد و به افت شنوایی دائمی یا موقت منتهی میشود. یک علت رایج آن در کودکان جمع شدن مایع در فضای گوش میانی است که گوش سریشی نامیده میشود.
- اگر حجره پر از مایع گوش که حلزونی نامیده میشود یا عصب شنوایی به درستی کار نکنند سبب افت شنوایی حسی- شنوایی می شود. معمولا این بدان معنا است که یاخته های مویی در حلزونی به درستی کار نمی کنند و یا مشکلی در عصب شنوایی وجود دارد و بنابراین مقداری یا کل صداها به مغر فرستاده نمی شوند. کم شنوایی حسی - عصبی اغلب دائمی هستند. می توانند خفیف، متوسط یا شدید یا عمیق باشند و یک گوش یا هر دو گوش را تحت تاثیر قرار دهند.
- ممکن است کم شنوایی رسانش و حسی و عصبی با هم اتفاق بیفتد که کم شنوایی ترکیبی نامیده میشود.
تست شنوایی سنجی گوش چگونه عمل می کند؟
تستهای مختلفی برای بررسی توانایی شنوایی وجود دارند. این تستها بر اساس فرد تست شونده و علت انجام آن متفاوت است. نوزادان وقتی صدایی میشنوند قادر نیستند بگویند که صدا را شنیده اند و بنابراین از شیوه های خاصی برای آنها استفاده میشود. در کودکان اصول تست ممکن است مشابه بزرگسالان باشد اما شیوه انجام آزمونها ممکن است تفاوت داشته باشد تا بتوان دقیق ترین نتایج را به دست آورد. آزمایشات تکمیلی دیگری نیز وجود دارد که به کمک آنها می توان میزان عملکرد گوش میانی و مغز را در مسیر شنوایی تعیین کرد.
تست های غربالگری شنوایی سنجی نوزادان
اغلب نیاز به آماده سازی خاصی برای تست شنوایی سنجی نیست. این آزمایشات بسیار ایمن بوده و عوارض حاصل از آن بسیار نادر است. اگر تشخیص داده شده که گوش شما موم دارد احتمالا قبل از تست این موم باید برداشته شود تا تداخلی با نتایج ایجاد نکند. اگر شما یا کودکی که از او آزمایش گرفته میشود دچار سرماخوردگی یا عفونت گوش هستید حتما به متخصص خود اطلاع دهید چون می تواند با نتایج تداخل داشته باشد.
آزمون انتشار اتوآکوستیک (Otoacoustic emission) یا (OAE)
این آزمون به ضبط صداهای بسیار ضعیفی میپردازد که گوش داخلی در پاسخ به صداهای تولید شده توسط گوشی مخصوص قرار گرفته در گوش نوزاد، تولید میکند. این آزمون بر روی هر دو گوش انجام میشود و اگر نوزاد این تست را با موفقیت سپری کند، به منزله این است که گوش داخلی نوزاد قادر به دریافت صوت است.
آزمون پاسخ ساقه ی مغز به صوت (Automated auditory brainstem response) یا (AABR)
این آزمون عملکرد عصب شنوایی و پاسخ آن به صداهای ایجاد شده توسط گوشی مخصوص ذکر شده را مورد بررسی قرار میدهد. این آزمون از آزمون قبلی کاملتر است اما نیاز به اتصال چند الکترود به سر نوزاد دارد (نصب الکترود ها بدون درد بوده وبراحتی انجام می شود). این آزمون بر روی هر دو گوش انجام میشود و پاس کردن آن به معنی این است که مغز نوزاد قادر به دریافت صوت است.
آزمون کورتیکال شنوایی (Cortical Auditory Evoked Potential – CAEP)
جدیدترین روش سنجش و تست شنوایی نوزادان و کودکان با استفاده از روش آنالیز پتانسیلهای برانگیخته کورتیکال شنوایی – Cortical Auditory Evoked Potential که اصطلاحا به آن CAEP نیز گفته می شود، انجام می گیرد. در این آزمون، الکترودهایی بر روی سر نوزاد و یا کودک قرار می گیرد و سپس محرک های صوتی از طریق بلندگوی مخصوص آزمون( ACA) و یا از طریق مبدلهای کوچک که در گوش نوزاد قرار می گیرد (CTE)، ارسال می شود و پاسخ بخش کورتیکال شنوایی مغز به این محرک ها ثبت می شود. بزرگترین مزیتی که آزمون کورتیکال نسب به آزمونهای دیگر دارد این است که می توان آزمون را در حالی که کودک و یا نوزاد سمعک بر روی گوشش دارد، انجام داد و به عبارتی دیگر، تست کورتیکال تنها آزمونی است که می توان به کمک آن به تنظیم دقیق بهره سمعک مورد نیاز برای افت شنوایی کودک و یا نوزاد پرداخت.
تست شنوایی سنجی در کودکان بزرگتر و بزرگسالان
برای آزمایش بزرگسالان اغلب از شیوه شنوایی سنجی با صدای خالص استفاده میشود. در این شیوه از ماشینی که شنواسنج نامیده میشود برای نواختن مجموعه ای از صداها که از طریق هدفون شنیده می شود استفاده می گردد. گام (فرکانس، که با واحد هرتز اندازه گیری میشود) و بلندی (شدت، که با دسیبل سنجیده میشود) صداها متفاوت است.
فرد متخصصی بلندی صدا را کنترل و تا حدی آن را پایین می آورد که دیگر نتوانید آن را بشنوید. سپس دوباره آن را بلند می کند تا دوباره بتوانید آن را بشنوید. هر دفعه که صدا را میشنوید باید با بلند کردن دست یا فشار دادن دکمه ای علامت دهید حتی اگر صدا برایتان بسیار نامفهوم و ضعیف باشد. سپس متخصص آزمایش را چندین بار تکرار می کند وهر بار صدا بم تر میشود. هر گوش جداگانه آزمایش میشود. نتایج تست روی یک نمودار مخصوص که نمودار شنیداری نامیده میشود نمایش داده میشود که به نشان دادن الگوی افت شنوایی شما کمک می کند.
آزمایش های ادیومتری
آزمایش های ادیومتری یا شنوایی سنجی شامل دو دسته است:
- آزمایش انتقال راه هوایی
- آزمایش انتقال راه استخوانی
آزمایش انتقال راه هوایی چیست؟
در آزمایش انتقال راه هوایی تن های خالص صدا از طریق هدفون روی گوش قرار خواهدد گرفت و آستانه شنوایی بیمار در هر فرکانس بطور جداگانه به دست می آید. این آستانه ها میزان حساسیت گوش داخلی، عصب شنوایی و کانال و گوش خارجی و میانی را نشان میدهد.
آزمایش انتقال راه استخوانی چیست؟
آزمایش انتقال راه استخوانی تن های خالص از طریق نقش کننده ی استخوانی روی زائدی ماستوئید استخوان گیج گاه توسط یک هدبند قرارداده میشود و در آن فرکانس های 250- 500- 1000- 2000- 4000 هرتز ارزیابی میشود که حساسیت گوش داخلی و عصب شنوایی را به ما نشان خواهد داد.
روش شنوایی سنجی
- ابتدا دستگاه ادیومتر روشن می شود.
- گوشی بر روی گوش بیمار قرار داده می شود.
- دکمه خروجی بر وضعیتی تنظیم می شود که فرد بهتر صدا را می شنود.
- فرکانس های مختلف بر روی فرد تست می شود و واکنش از وی دریافت می گردد.
- صدا را تا حد 10 دسی بل کاهش می دهند تا جایی که فرد صدایی نشنود.
- پس از این مرحله 5 دسی بل صدا افزایش می یابد.
- آستانه شنوایی در این مرحله مشخص می شود.
- نتیجه شنوایی سنجی (اودیومتری) با علامت قرمز جهت گوش راست ثبت می شود و میزان آن ضرب در مقدار آبی برای گوش چپ ثبت می شود.
- آستانه ها را برای ترسیم منحنی ادیومتری به هم متصل می شود.
- همین روش برای گوش دیگر نیز انجام می شود.
مطالب مرتبط:
تست خواب یا پلی سومنوگرافی چیست؟
سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری چگونه است؟
پروتز چشم چیست؟ عمل پروتز چشم چگونه انجام می شود؟
هدف از گرفتن نوار مغز و انجام EEG چیست؟
اطلاعات لازم درباره جراحی اسلیو معده