علت،علائم،خطرات و درمان سنگ کیسه صفرا
افرادِ بسیاری دچار سنگ کیسه صفرا هستند، بدون اینکه خودشان از این امر مطلع باشند. سنگ کیسه صفرا در برخی موارد هیچ علائمی ندارد اما درصورتیکه تشخیص داده شود به سنگ صفراوی مبتلا هستید، بهتر است هرچه زودتر بهدنبال درمان آن باشید تا دچار مشکلات جدیتری نشوید.در این مقاله به بررسی علت،علائم،خطرات و درمان سنگ کیسه صفرا می پردازیم.
سنگ کیسه صفرا چیست؟
علت،علائم،خطرات و درمان سنگ کیسه صفرا: کیسه صفرا، کیسهی کوچکی است که صفرا را نگه میدارد و در زیر کبد و سمت راست بالای شکم قرار دارد. صفرا، یک مایع سبز یا زرد است که به هضم غذا کمک میکند. اکثر سنگهای صفراوی بهدلیل وجود کلسترول بیشازحد در صفرا، تشکیل میشوند.
علت سنگ کیسه صفرا؟
علت،علائم،خطرات و درمان سنگ کیسه صفرا: طبق آنچه در مجلهی دانشکدهی پزشکی هاروارد منتشر شده، ۸۰ درصد سنگهای صفرا از کلسترول و ۲۰ درصد بقیه از نمکهای کلسیم و بیلیروبین تشکیل میشوند. دقیقا مشخص نیست که چه چیزی باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا میشود، اما تئوریهایی وجود دارد که میگوید عوامل زیر میتوانند منجر به تشکیل سنگهای صفراوی شوند.
۱. وجود کلسترول بیشازحد در صفرا
وجود کلسترول بیشازحد در صفرا میتواند به تشکیل سنگهای کلسترولی زردرنگ منجر شود. این سنگهای سخت هنگامی تشکیل میشوند که کلسترول ساختهشده توسط کبد، از کلسترولی که صفرا میتواند حل کند، بیشتر میشود.
۲. وجود بیلیروبین بیشازحد در صفرا
بیلیروبین، یک مادهی شیمیایی است که وقتی کبد سلولهای قرمز قدیمی خون را تجزیه میکند، تولید میشود. مواردی مانند آسیبهای کبدی و برخی از اختلالات خونی باعث میشوند کبد بیلیروبین بیشتری تولید کند. سنگهای رنگی کیسه صفرا هنگامی تشکیل میشوند که صفرا نتواند بیلیروبین اضافی را تجزیه کند. رنگ این سنگهای سخت، اغلب قهوهای تیره یا سیاه است.
۳. پُر شدن کیسه صفرا
کیسه صفرا برای سالم ماندن و عملکرد درست، باید صفرای خود را خالی کند. اگر این کار انجام نشود، صفرا بهشدت غلیظ و باعث تشکیل سنگهای صفراوی میشود.
علائم سنگ کیسه صفرا چیست؟
علت،علائم،خطرات و درمان سنگ کیسه صفرا: وجود سنگ در کیسه صفرا، میتواند به درد در قسمت بالای شکم منجر شود. کسانی که به سنگ کیسه صفرا دچارند، ممکن است هنگامیکه غذاهای پُرچرب مانند غذاهای سرخشده میخورند، بهمدت چند ساعت در صفرایشان دردی احساس کنند.همچنین ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- ادرار تیره؛
- مدفوع به رنگ رُس؛
- درد شکم؛
- آروغ زدن؛
- اسهال؛
- سوء هاضمه.
این علائم بهعنوان کولیک صفراوی نیز شناخته میشوند.سنگهای صفراوی، خودشان باعث ایجاد درد نمیشوند. درد، زمانی بهوجود میآید که سنگ کیسه صفرا از حرکت صفرا ممانعت کند.بهگفتهی کالج گوارش آمریکا، ۸۰ درصد از مردم، «سنگهای صفراوی خاموش» دارند، یعنی درد یا سایر علائم را تجربه نمیکنند. در این موارد، سنگهای صفراوی بهوسیلهی اشعهی ایکس یا در حین جراحی کشف میشوند.
خطرات درازمدت سنگ کیسه صفرا
- مسدود شدن مجرای عبور صفرا ممکن است به التهاب و عفونت کیسه صفرا منجر شود که بهعنوان «کوله سیستیت حاد» شناخته میشود.
- خطر ابتلا به کوله سیستیت حاد بهواسطهی سنگهای صفراوی علامتدار، ۱ تا ۳ درصد است.علائم مرتبط با کوله سیستیت حاد عبارتند از:
- درد شدید در بالای شکم یا سمت راست و وسط پشت؛
- تب؛
- لرز؛
- کاهش اشتها؛
- تهوع و استفراغ.
اگر این علائم، بیش از ۱ تا ۲ ساعت طول کشیدند، مراجعه به پزشک ضروری است.سنگهای صفراوی درماننشده ممکن است عوارض زیر را در پی داشته باشند:
- یرقان (زردی پوست یا چشمها)؛
- کوله سیستیت؛
- کلانژیت (التهاب مجرای صفراوی)؛
- سپسیس (عفونت خون)؛
- التهاب لوزالمعده؛
- سرطان کیسه صفرا.
درمان سنگ کیسه صفرا
علت،علائم،خطرات و درمان سنگ کیسه صفرا: در اکثر مواقع، به درمان سنگهای صفراوی نیازی نیست، مگر آنکه این سنگها موجب درد و ناراحتی شوند. گاهیاوقات سنگهای صفراوی خودشان از بین میروند، بدون آنکه فرد حتی متوجه شود. کسانی که درد دارند، پزشک احتمالا عمل جراحی را به آنها توصیه خواهد کرد. در موارد نادر ممکن است دارو تجویز شود.کسانی که انجام عمل حراجی برایشان خطرناک است، از طریق پوست یک لولهی دِرَن در داخل کیسه صفرایشان قرار داده میشود و عمل جراحیشان تا زمانیکه خطر جراحی کاهش یابد، بهتعویق میافتد.
۱. درمان طبیعی و داروهای خانگی
کسانی که سنگهای صفراوی دارند اما هیچ علائمی ندارند، میتوانند تغییرات خاصی در سبک زندگیشان ایجاد کنند. مثلا:
- حفظ وزن ایدهآل؛
- اجتناب از کاهش وزن سریع؛
- پیروی از یک رژیم غذایی ضدالتهاب؛
- ورزش منظم؛
- مصرف مکملهای تأییدشده طبق دستور پزشک.
برخی از مکمل های غذایی که میتوانید مصرف کنید، عبارتند از: ویتامین C، آهن و لسیتین. در یک بررسی مشخص شد ویتامین C و لسیتین میتوانند احتمال ابتلا به سنگهای صفراوی را کاهش بدهند. درمورد دُز مناسب این مکملها، با پزشکتان صحبت کنید.برخی از مردم تصور میکنند پاکسازی کیسه صفرا با روزه گرفتن و سپس مصرف روغن زیتون و آبلیمو، به دفع سنگهای صفرا کمک میکند. هیچ شواهدی مبنی بر مؤثر بودن این روش وجود ندارد و حتی ممکن است باعث شود سنگهای صفراوی در مجرای صفرا گیر کنند.
۲. جراحی
ممکن است پزشک مجبور شود با جراحی لاپاراسکوپی، کیسه صفرا را بردارد. این جراحی رایج است و به بیهوشی عمومی نیاز دارد. جراح معمولا ۳ یا ۴ شکاف در شکم بیمار ایجاد خواهد کرد، سپس در داخل یکی از شکافها یک دستگاه کوچک چراغدار قرار میدهد و کیسه صفرا را با دقت بیرون میآورد.اگر حال عمومی بیمار مساعد باشد، معمولا در همان روز عمل یا روز بعد مرخص میشود.ممکن است مدفوع بیمار پس از برداشتن کیسه صفرا، آبکی یا شل شود. با برداشتن کیسه صفرا، مسیر صفرا از کبد به رودهی کوچک تغییر میکند. صفرا دیگر از کیسه صفرا عبور نمیکند و کمتر غلیظ میشود، درنتیجه موجب اسهال میشود. برای درمان آن، فرد باید از یک رژیم غذایی کمچرب پیروی کند تا بدنش صفرای کمتری آزاد کند.
۳. درمانهای غیرجراحی
امروزه برای درمان سنگهای صفراوی بهندرت از دارو استفاده میشود، چون تکنیکهای لاپاراسکوپیک و روباتیک، جراحی را بسیار کمریسکتر کردهاند. بااینحال افرادی که تمایلی به جراحی ندارند، میتوانند برای حل کردن سنگهای صفراوی ناشی از کلسترول، ۲ تا ۴ بار در روز داروی اورسودیول (اکتیگال، اورسو) مصرف کنند. ممکن است چندین سال طول بکشد تا داروها، سنگهای صفراوی را از بین ببرند و اگر درمان قطع شود، ممکن است سنگهای صفراوی دوباره تشکیل شوند.سنگشکنی با موج ضربهای، یک گزینهی دیگر است. دستگاه سنگشکن، با تولید امواجی که از بدن فرد عبور میکنند، سنگهای صفراوی را میشکند.
منبع: وبسایت چطور
مطالب بیشتر:
آکرومگالی علت علائم عوارض تشخیص درمان
کم کاری تیروئید علت علائم تشخیص درمان
غدد درون ریز اختلالات تشخیص درمان