انواع کیست کلیه علائم تشخیص و روش های درمان آن
کیستهای کلیه، کیسههای پر از مایع هستند که در کلیه تشکیل میشوند. این کیستها معمولاً دارای دیوارهای نازک هستند و حاوی مایع میباشند. ایجاد کیست کلیه در اثر افزایش سن شایع میباشد و معمولاً باعث ایجاد علائم نمیشود.در بیشتر موارد کیست کلیه در زمان آزمایشهای تصویربرداری تشخیص داده میشود. در برخی از موارد کیستهای کلیه دارای دیواره ضخیمتری هستند و به جای مایع، حاوی مواد جامد هستند. پزشک از آزمایشهای تصویربرداری برای بررسی این کیستها و تشخیص کیستهای خوشخیم از سرطان استفاده میکند. معمولاً کیست کلیه به درمان نیازی ندارد؛ مگر این که باعث ایجاد علائم شود و یا در عملکرد کلیه اختلال ایجاد کند. جهت درمان از اسکلروتراپی یا جراحی به منظور تخلیه کیست و جلوگیری از بروز مجدد کیست استفاده میشود.در این مقاله به بررسی انواع کیست کلیه علائم تشخیص و روش های درمان آن می پردازیم.
انواع کیست کلیه علائم تشخیص و روش های درمان آن
کیست کیسه ای حاوی مایع یا مواد دیگر میباشد. بسیاری از کیستها میتوانند به کلیه آسیب برسانند. کیستهای کلیه بر اساس موارد زیر طبقهبندی میشوند:
علت ایجاد کیست – شامل اختلالهای ژنتیکی، بیماریهای کلیه یا سالخوردگی
ویژگیهای کیست – مانند تعداد و نوع کیست. کیستهای ساده غیر سرطانی هستند و حاوی مایع شفافی میباشند و امکان دارد کوچک و یا بزرگ باشند.
محل ایجاد کیست – کیست میتواند در قسمت داخل (مدولا) و یا خارج (کورتکس) کلیه ایجاد شود.
انواع کیست کلیه:
انواع کیست کلیه علائم تشخیص و روش های درمان آن
سه نوع اصلی بیماریهای کیستی کلیوی شامل موارد زیر میباشند:
بیماری کلیه پلیکیستیک (PKD)
بیماری کلیه پلیکیستیک معمولاً ارثی میباشد. ژنهای معیوب باعث رشد کیست در کلیهها میشوند. در این حالت در هر دو کلیه کیست ایجاد میشود؛ ولی امکان دارد کیست در یکی از کلیهها زودتر ایجاد شود. این بیماری یکی از دلایل شایع نارسایی کلیوی میباشد و به طور یکسان هم در مردان و هم در زنان در تمامی نژادها بروز میکند. در حال حاضر درمانی برای بیماری کلیه پلیکیستیک وجود ندارد؛ ولی پزشکان به منظور جلوگیری از رشد کیست و بهبود عملکرد کلیه در حال انجام تحقیق در مورد این بیماری هستند.
بیماری کلیه کیستیک مدولاری (MCKD)
کیستهای مدولاری در بخش داخلی (مدولا) کلیه ایجاد میشوند. کلیه در اثر نازک شدن بخش داخلی تحلیل پیدا میکند. این بیماری معمولاً در افراد بین 20 تا 50 سال باعث نارسایی کلیوی میشود. در برخی از موارد، هیچ سابقه خانوادگی وجود ندارد. این حالت میتواند نشاندهنده جهش ژنتیکی باشد. این بیماری مشابه بیماری نفرونوفتیزیس نوجوانی میباشد.
بیماری کلیه اسفنجی مدولاری
در بیماری کلیه اسفنجی مدولاری، کیست در مجرای جمعکننده ادرار و توبولهای یک یا هر دو کلیه ایجاد میشود. امکان دارد این بیماری مادرزادی باشد و در برخی از موارد عوامل ارثی باعث بروز این بیماری میشوند. این که جهش ژنتیکی باعث این بیماری میشود و یا عوامل مادرزادی در بروز این بیماری دخیل هستند، هنوز به طور کامل مشخص نمیباشد. علت اصلی ایجاد بیماری کلیه اسفنجی شناخته شده نمیباشد و درمانی برای این بیماری وجود ندارد. این بیماری به ندرت باعث نارسایی کلیوی میشود. البته امکان دارد نارسایی کلیوی در اثر عفونتهای مکرر یا سنگ کلیه ایجاد شود.
علائم کیست کلیه
انواع کیست کلیه علائم تشخیص و روش های درمان آن
در اثر بروز کیست کلیه امکان دارد هیچ علائمی ایجاد نشود. ولی در برخی از مواقع، ممکن است رشد کیست باعث ایجاد مشکل در کلیه شود. در این صورت علائم کیست کلیه شامل موارد زیر میباشند:
- افزایش فشار خون
- درد در قسمت شکم، کمر یا پهلوها
- وجود توده در قسمت کلیهها
- اوروپاتی انسدادی و یا اختلال در جریان طبیعی ادرار
- وجود خون در ادرار
در مورد بیماری کلیه پلیکیستیک، امکان دارد بیماری سالها پیش از بروز علائم ایجاد شده باشد. علائم ایجاد شده در اثر این بیماری مشابه علائم ناشی از بروز کیستهای ساده میباشند؛ ولی امکان دارد بیماری کلیه پلیکیستیک باعث ایجاد علائم زیر نیز بشود:
- سردرد
- بزرگ شدن شکم
- احساس پُری در قسمت شکم
- سنگ کلیه
- عفونت کلیه یا مجرای ادراری
- نارسایی کلیوی
تشخیص کیست کلیه
انواع کیست کلیه علائم تشخیص و روش های درمان آن
بسته به نوع بیماری کیستی کلیوی، پزشک از آزمایشهای مختلفی استفاده میکند. معمولاً آزمایشهای تشخیصی شامل موارد زیر میباشند:
- معاینه بدنی به منظور تشخیص فشار بالای خون و یا بزرگ شدن کلیهها
- آزمایش ادرار به منظور بررسی وجود خون یا پروتئین در ادرار
- آزمایش خون جهت ارزیابی عملکرد کلیه
- سونوگرافی کلیه – این روش با استفاده از امواج صوتی جهت تشخیص کیست در کلیه به کار برده میشود. سونوگرافی حتی برای تشخیص کیستهای کوچک نیز بسیار مناسب میباشد.
- توموگرافی رایانهای (سی تی اسکن) و تصویربرداری تشدید مغناطیسی (ام آر آی) –این دو روش برای تشخیص کیستهای بسیاری کوچک به کار برده میشوند. در صورتی که نتیجه ناشی از سونوگرافی قطعی نباشد و یا به اطلاعات بیشتری نیاز باشد از این دو روش استفاده میشود.
- آزمایش ژنتیکی – از این روش معمولاً برای بررسی اختلالها و بیماریهای موجود در بین افراد خانواده استفاده میشود.
روش درمان کیست کلیه
انواع کیست کلیه علائم تشخیص و روش های درمان آن
کیست کلیه معمولاً به درمان نیازی ندارد؛ مگر این که باعث ایجاد علائم شود و یا در عملکرد کلیه اختلال ایجاد کند. گزینههای درمانی شامل موارد زیر میباشند:
روشهای طبیعی جهت درمان کیست کلیه
جهت درمان کیست به کمک روشهای درمانی خانگی موارد زیر بایستی در نظر گرفته شوند :
- در ابتدا بایستی از رژیم غذایی حاوی سدیم کم استفاده شود. کلیه نقش عمدهای در دفع مایعات اضافی از بدن ایفا میکند. با مصرف مقادیر زیاد سدیم، بدن مایعات را در خود نگه میدارد و در نتیجه بر کلیه فشار وارد میشود. به این منظور بایستی از مصرف مواد غذایی حاوی سدیم زیاد مانند غذاهای کنسرو شده، نمـک طعـام، غذاهـای دریـایی و گـوشت فراوری شده خودداری شود.
- استفاده از رژیم غذایی حاوی چربی کم و فیبر زیاد در درمان کیست کلیه مؤثر است؛ چرا که باعث کاهش فشار خون و کاهش عوارض مرتبط با بیماری کلیه پلیکیستیک میشود.
- همچنین مصرف مقدار پروتئین نیز بایستی کاهش داده شود. پروتئین باعث وارد آمدن فشار بر کلیهها شده و میزان فعالیت کلیهها را افزایش میدهد. در برخی از موارد کیست میتواند به کلیه آسیب برساند و در نتیجه کلیه در دفع مواد زائد با مشکل مواجه میشود.
- مواد غذایی حاوی مقادیر زیاد پروتئین شامل گوشت، ماهی، تخم مرغ، مرغ، بوقلمون، شیر، ماست، پنیر و خامه میباشند و جهت درمان کیست کلیه، بایستی از مصرف این مواد غذایی خودداری شود.
در صورتی که روشهای طبیعی تاثیری در درمان کیست نداشته باشند، بایستی از گزینههای درمانی زیر استفاده شود:
لاپاروسکوپی کیست کلیه
لاپاروسکوپی کیست کلیه یک روش جراحی کمتهاجمی میباشد. در این روش درد کمتری ایجاد شده و در مقایسه با روشهای جراحی باز دارای نتیجه مشابه میباشد. لاپاروسکوپی روشی بیخطر و مؤثر جهت برداشتن کیست کلیه محسوب میشود. از این روش در مواردی که درد شکمی یا درد در قسمت پهلو وجود داشته باشد و یا کلیه در اثر وجود کیست دچار انسداد شده باشد، استفاده میشود و قسمتهای باقیمانده کلیه نیز به کمک این روش حفظ خواهند شد.با استفاده از لاپاروسکوپی کیست کلیه، درد بسیار کمتری ایجاد خواهد شد و زمان بستری بیمار در بیمارستان نیز کاهش پیدا میکند و بیمار سریعتر میتواند فعالیتهای روزمره خود را ادامه دهد. همچنین این روش درمانی از لحاظ ظاهری نتیجه مناسبتری ارائه میدهد.لاپاروسکوپی کلیه با استفاده از بیهوشی عمومی انجام میشود و تقریباً به سه تا چهار ساعت زمان نیاز دارد. جراحی از طریق سه تا چهار برش کوچک در شکم انجام میشود. ابزار مخصوص جراحی از راه این برشها وارد شکم میشوند. سپس جراح میتواند بدون وارد کردن دستهای خود داخل شکم، کیست کلیه را جدا کند.
اسکلروتراپی
در این روش یک سوزن بلند با استفاده از سونوگرافی وارد کیست میشود. سپس پزشک کیست را تخلیه کرده و آن را با یک محلول الکلی پر میکند. این محلول باعث سفت و منقبض شدن بافت میشود. در نتیجه احتمال بروز مجدد کیست کاهش پیدا میکند.
منبع: وبسایت دکتر فرشاد نامداری
مطالب بیشتر:
علل علائم تشخیص و درمان بیماری اورتروسل یا کلیه دوبلکس
آنژین قلبی یا درد سینه علائم عوارض درمان و پیشگیری
علائم علل و درمان انواع بیماری قلبی مادرزادی