لیزر فراکشنال چیست؟
لیزر یا تابش گسیل القایی ابزاری است که نور را به صورت امواج همگرا ، هم فاز و هم دوست ساطع می کند. این امواج دارای یک طول موج هستند، در یک جهت حرکت می کنند و انرژی را در یک جا متمرکز می کنند. امروزه از لیزر در صنعت ، صنایع نظامی و پزشکی ( مثل لیزر فراکشنال )استفاده گسترده ای می شود. بر اساس طول موج لیزر ها را به دو گروه در پزشکی طبقه بندی می کنند :۱- قابل دید که دارای طول موج بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر هستند ۲- غیر قابل دید که طول موج آنها بیشتر از ۷۰۰ نانومتر است و نامرئی هستند. پرتوهای این دستگاه از مادهای جمع کننده یا فعال کنده نور تشکیل شده که درون محفظه تشدید نور قرار دارد.
این ماده پرتو نور را که به وسیله یک منبع انرژی بیرونی (از نوع الکتریسیته یا نور) به وجود آمده، تقویت میکند. نخستین بار طرح اولیه لیزر را انیشتن داد و لی بعد از مرگ وی لیزر بطور کاربردی معرفی و عملیاتی شد. کار لیزر به این گونه است که با تابش یک فوتون به یک ذره (اتم یا مولکول یا یون) برانگیخته، یک فوتون دیگر نیز آزاد میشود که این دو فوتون با هم، هم فرکانس هستند. با ادامه این روند شمار فوتونها افزایش مییابد که میتوانند باریکهای از فوتونها را به وجود بیاورند. لیزر از نظر ماهیت هیچ تفاوتی با نور عادی ندارد و خواص فیزیکی لیزر، آن را از نورهای ایجاد شده از دیگر منابع متمایز میسازد.از نخستین روزهای تکنولوژی لیزر، به خواص ویژه آن پی برده شد. و ما بطور گزینشی به این خواص میپردازیم که خود این خواص بستری عظیم برای کاربردهای وسیع این پدیده در علوم گوناگون به ویژه صنعت و پزشکی ایجاد کردهاست. پیشرفت دانش بدون تکنولوژی لیزر امکان پذیر نیست. شاید مهمترین بخش فیزیک اتمی، بحث فیزیک لیزر باشد. با دادن انرژی به الکترونهای یک اتم میتوان آنها را به مدارهای بالاتر برد. اما این خانه جدید برای الکترونها جایگاه چندان پایداری نیست و الکترونها ترجیح میدهند با پس دادن انرژی به مدار اصلی خود برگردند. این انرژی به صورت یک فوتون با فرکانس مشخص آزاد میشود. یعنی یک واحد انرژی. نور از همین فوتونها ساخته میشود. پس اگر با تعداد زیادی از اتمها هم زمان این کار را انجام دهیم، میتوانیم پرتو نوری تک فرکانس ایجاد کنیم. علاوه بر اینکه با روشها و دقتهایی میتوان پرتوهای هم فاز تولید کرد. این پدیده اساس تولید پرتوهای لیزر است. ویژگیهای منحصربفرد لیزر آن را از نورهای دیگر متمایز میسازد که در هیچ منبع نور دیگری یافت نمیشود.
لیزر فراکشنال چیست؟
لایه برداری به منظور جوانسازی پوست به سه روش شیمیایی( پیلینگ) ، مکانیکی ( میکرودرم ابریژن) و نوری ( لیزر فراکشنال) انجام می شود. بدلیل قابل کنترل نبودن عمق نفوذ در لایه برداری شیمیایی و عمق نفوذ کم و تعدد جلسات در روش میکرودرم ابریژن ، روش لیزر فراکشنال CO2 معرفی شد که در آن پرتو لیزر با قطر بسیار نازک ( ۱۰۰ تا ۱۵۰ میکرومتر) بر روی پوست تابیده شده ، ستون بسیار نازکی از پوست بدلیل حرارت لیزر (۳۵۰ درجه سلسیوس)تبخیر شده و سوراخ های بسیار ریزی بر روی سطح پوست( لایه اپیدرم ) ایجاد می کند. بدلیل اینکه تمام سطح پوست با اشعه لیزر تماس پیدا نمی کند به این نوع درمان ، لیزر فراکشنال ( کسری ) گفته می شود. تعداد سوراخ های ایجاد شده در پوست قابل کنترل است و هر چه سوراخ بیشتری بر روی پوست ایجاد شود نتیجه نهایی مطلوب تر خواهد شد. در اطراف ستون های ایجاد شده در اپیدرم و درم یک شعاع حرارتی ایجاد شده که از مرکز به حاشیه میزان حرارت کمتر می شود. در مناطق نزدیک به ستون های حرارتی یک منطقه انعقادی وجود دارد ( حرارت ۶۰ درجه سانتی گراد) در مناطق دورتر حرارت کمتر است (۴۵C ) که این حرارت در بافت موجب تحریک فیبروبلاست ها شده و فیبروبلاست ها به نوبه خود تولید کلاژن و الاستین را بیشتر نموده و همچنین با کوتاه شدن طول رشته های کلاژن چین و چروک های پوست از بین رفته و قوام پوست افزایش می یابد.
عوارض لیزر فراکشنال چیست؟
بعد از درمان پوست کاملا قرمز و ملتهب است ترشح در ناحیه ۱ تا ۲ روز ادامه دارد . این قرمزی ممکن است تا یک هفته ادامه یابد. در پوست های تیره و برنزه احتمال سوختگی و ایجاد هایپر پیگمنتیشن بعد از التهابPIH وجود دارد. در صورت سوختگی پرهیز از نور آفتاب و استفاده از کرم های ترمیم کننده به ترمیم سریع تر کمک می کند . تورم و قرمزی بعد از ۳ تا ۵ روز و زبری و تیرگی پوست بعد از یک هفته بطور کامل از بین می رود . بعد از این مدت گاها رنگ پوست مختصری صورتی می شود که می توان با میک آپ آن را پوشاند و حداکثر دو هفته بعد رنگ پوست طبیعی شده و نتیجه یک پوست درخشان ،صاف و با نشاط می باشد. با این وجود در پوست های سبزه ( تیپ ۴ به بالا) و در فصول گرم سال که میزان اشعه ماوراء بنفش در محیط زیاد است بهتر است لیزر فراکشنال انجام نشود و جایگزین های مطمئن تر مثل میکرونیدلینگ همراه با سابسیژن انجام شود.
لیزر فراکشنال بهتر است یا میکرونیدلینگ؟
در مطالعات اخیر تاثیر میکرونیدلینگ از سایر روش های تهاجمی از قبیل لیزر فراکشنال و لایه برداری شیمیایی(پیلینگ) موثرتر گزارش شده است چرا که عمق نفوذ و تاثیر لیزر در حد لایه سطحی اپیدرم بوده(حداکثر ۶۲٫۵ میکرومتر) و در صورت نفوذ به لایه درم ایجاد اسکار و هیپوپیگمنتاسیون می کند و این در حالی است که در میکرونیدلینگ عمق نفوذ سوزن ها به لایه درم می باشد (تا ۲۰۰۰ میکرومتر) و روند کلاژن سازی و بازسازی پوست با افزایش جریان خون موضعی در این لایه عمقی تحریک می شود . بعلاوه انجام جوانسازی پوست با روش های لایه برداری با لیزر و یا اسیدهای پیلینگ در فصول گرم سال که میزان اشعه ماوراء بنفش در سطح بالایی است محدودویت هایی داشته ولی در روش میکرونیدلینگ بدلیل سالم ماندن لایه اپیدرم که نقش محافظت کننده از پوست را ایفا می کند منعی وجود ندارد. دوره نقاهت و خانه نشینی در لیزر دی اکسید کربن ۷ تا ۱۰ روز است و قرمزی پوست ممکن است ۳ تا ۴ ماه ادامه یابد در حالیکه قرمزی پوست در میکرونیدلینگ علارغم عمق نفوذ بالاتر و تاثیر بیشتر حداکثر ۴۸ ساعت می باشد.
لیزر فراکشنال برای چه کسانی مناسب است؟
Fractional Laser برای آسیب های پوستی بدلیل نور خورشید ، افزایش سن ، چین و چروک های پوستی ، ناهمواری پوست ، افتادگی پوست ، جای جوش و منافذ باز پوست مناسب می باشد. در پوست های تیره ( تیپ پوستی ۵ و ۶) این روش ممنوع می باشد چرا که لیزر فراکشنال یک روش تهاجمی است و ممکن است در این افراد ایجاد لکه های بعد از التهابPIH نماید که به درمان بسیار مقاوم هستند و می توان از روش میکرونیدلینگ بعنوان جایگزین استفاده کرد. در افراد با سابقه کلوئید( گوشت اضافه)، ضعف سیستم ایمنی ( دیابت کنترل نشده ، مصرف استروئید) ، پسوریازیس ، ویتیلیگو، مصرف داروی ایزوترتینوئین در ۶ ماه اخیر انجام این روش توصیه نمی شود. تزریق بوتاکس و ژل مکمل این روش هستند ولی گذشت یک ماه از درمان لیزر برای انجام اینگونه اعمال زیبایی ضروری است.
منبع: کلینیک پوست و زیبایی نیایش
مطالب بیشتر:
سابسیژن چیست؟
درماپن چیست؟
رفع زائده های پوست با رادیو فرکانسی