ترمیم و بازسازی جای سوختگی
سوختگی یکی از شایعترین آسیبها بخصوص در کودکان است. واژه سوختگی به چیزی بیشتر از احساس سوختن در رابطه با این آسیب گفته میشود. سوختگی به آسیب جدی پوست که باعث از بین رفتن سلولهای زنده پوست میشود، اطلاق میگردد. بیشتر افراد با توجه به دلایل و درجه آسیب، بدون عوارض جدی از آسیبهای سوختگی بهبود پیدا میکنند. بیشتر سوختگیهای جدی نیاز به مراقبتهای پزشکی اورژانسی دارد تا بدون عوارض التیام پیدا کرده و از مردن جلوگیری شود.
درمان سوختگی پوست و ترمیم و بازسازی جای سوختگی
سوختگی یکی از شایعترین آسیبها بخصوص در کودکان است. واژه سوختگی به چیزی بیشتر از احساس سوختن در رابطه با این آسیب گفته میشود. سوختگی به آسیب جدی پوست که باعث از بین رفتن سلولهای زنده پوست میشود، اطلاق میگردد. بیشتر افراد با توجه به دلایل و درجه آسیب، بدون عوارض جدی از آسیبهای سوختگی بهبود پیدا میکنند. بیشتر سوختگیهای جدی نیاز به مراقبتهای پزشکی اورژانسی دارد تا بدون عوارض التیام پیدا کرده و از مردن جلوگیری شود.در سوختگیهای جدی، بعد از انجام کمکهای اولیه مناسب و بررسی زخمها، نیاز به استفاده از داروهای پزشکی، پانسمان زخمها، درمان یا عمل جراحی است. هدف از درمان کنترل درد، از بین بردن بافتهای مرده، جلوگیری از عفونت، کاهش اثر زخم، بازیابی عملکرد و احساس بافت آسیب دیده است.
درجات مختلف سوختگی
سوختگیها به سه درجه اصلی تقسیمبندی میشود: سوختگیهای درجه ۱، درجه ۲ و درجه ۳٫ درجات مختلف سوختگی به شدت آسیبدیدگی پوست بستگی دارد. در سوختگی درجه اول کمترین آسیب و در سوختگی درجه سوم بیشترین آسیب به پوست وارد شده است. آسیبها شامل موارد زیر میگردد:
سوختگی درجه اول: پوست قرمز شده ولی تاولی در آن به وجود نمیآید.
سوختگی درجه دوم: پوست تاول زده و در برخی قسمتها ضخیم میشود.
سوختگی درجه سوم: پوست در ابعاد وسیع ضخیم شده و ظاهری سفید و چرممانند پیدا میکند.
سوختگی نوع چهارم: در این نوع سوختگی تمامی علائم سوختگی نوع سوم وجود دارد. علاوه بر آن سوختگی فرای پوست و تا بافتها و استخوانها نیز پیشروی کرده است.
انواع جای سوختگی
جای سوختگی منقبض شده
جای سوختگی منقبض شده، پس از اینکه قسمتی از پوست دچار سوختگی شد به وجود میآید. در این نوع اثر زخم، پوست، بافتهای مرتبط با آن و ماهیچههای زیر آن جمع شده و به طرف هم کشیده میشود. به همین خاطر به آن جای سوختگی منقبض شده میگویند. این نوع جای زخم گاهی باعث ایجاد محدودیت در حرکت اندام آسیب دیده میشود. ظاهر قسمت آسیب دیده بسیار سفت و محکم شده و ممکن است باعث بدشکل شدن اجزای صورت شود. این نوع سوختگی با گذشت زمان بهبود نمییابد و اگر به آن رسیدگی نشود بدتر میگردد. گاهی اوقات، جهت از بین بردن سفتی و تنگی پوست، در قسمت جای سوختگی از پیوند پوست استفاده میشود. به افرادی که دارای سوختگی شده و در معرض تشکیل اثر زخم منقبض شده هستند توصیه میشود قسمت آسیب دیده را تا جایی که میتوانند و به کرات حرکت دهند تا مانع از تشکیل اثر سوختگی منقبض شده گردند.
جای سوختگی فشرده شده
این نوع جای زخم، متداولترین اثر سوختگی است که به صورت گودال و تورفتگیهایی در پوست دیده میشود. این حفرههای کوچک غالباً هنگامی که شخصی گرفتار آکنه یا آبلهمرغان شده است نیز ایجاد میگردد.
جای زخم کلوئید یا هیپرتروفیک
با وجود شباهتهای زیاد دو نوع جای زخم فوق، تفاوتهای قابلتوجهی نیز در آنها دیده میشود. جای زخم کلوئید برآمده بوده و معمولاً شامل برجستگیهای قرمز رنگی در پوست و بافتهای مرتبط است که معمولاً به خودی خود بهبودی نیافته و با مراقبتهای شدید و به سختی التیام مییابد.
درمانهای متداول برای سوختگی
هنگامی که یک زخم بهبود مییابد ممکن است به جای زخم تبدیل شود مانند اسکارهای صورت که در اثر عوامل مختلف مانند آسیبدیدگیها، آکنه، سوختگی و جراحی به وجود میآیند. با توجه به اینکه صورت بیشتر از سایر قسمتهای بدن در معرض محیط قرار دارد، بهبود سوختگی در این قسمت، زمان بیشتری به طول میانجامد. در صورت بروز سوختگی در سایر قسمتهای بدن در طول مدت بهبودی زخمهای آن، میتوانید زخم را بپوشانید یا محافظت کنید اما این مسئله در صورت بروز سوختگی در صورت قابل انجام نیست و صورت در بیشتر ساعات روز در معرض محیط قرار دارد؛ بنابراین نمیتوان کلیه زخمهای صورت را در زمان ترمیم پوست پوشاند و از درمانهای مورد نیاز مانند پماد و کرمهای سوختگی استفاده کرد. اما خبر خوب در این زمینه آن است که درصورتیکه در صورت دچار سوختگی شدید راههای زیادی برای درمان و ترمیمی و سوختگی وجود دارد. تمامی راههای موجود را مطالعه کرده و در مورد مزایا و معایب هر کدام از آنها با متخصص پوست مشاوره نمایید.
درم ابریژن
درم ابریژن یکی از مؤثرترین و محبوبترین روشهای درمانی در درمان سوختگیهای صورت است. بر خلاف کیت میکرودرم ابریژن که از داروخانهها قابل تهیه است، درم ابریژن توسط متخصص پوست انجام میشود. او از یک وسیله برس مانند یا چرخدار برقی جهت تراشیدن لایه خارجی صورت شما بهره میبرد. با این روش بیشتر افراد تا ۵۰ درصد بهبود جای سوختگی در صورت خود مشاهده کردهاند.برخی از عوارض میکرودرم ابریژن به شرح زیر است:
عفونت
تیره شدن پوست
قرمزی یا تورم پوست
تغییر رنگ پوست
پلاسما غنی از پلاکت
PRP قسمتی از خون است که پلاکتها در آن بیشتر از حد نرمال است. هنگامی که پلاکتها فعال میشوند، فاکتورهای رشد که باعث بهبود زخم میشوند زیادتر میشود. استفاده از PRP نتایج خوبی در درمان زخمها داشته است اما تاکنون تحقیقات زیادی در میزان اثر آن در درمان سوختگیها انجام شده است. توجه داشته باشید پلاسما در قسمت تحت درمان تقریباً تا ۷ روز زنده میماند اما سلولهای بنیادی موجود در پلاسما تا حدود سه ماه به کار خود ادامه میدهند.
بازسازی از طریق لیزر
هدف از لیزر درمانی مشابه پیلینگ شیمیایی و درم آبریژن، از بین بردن لایه خارجی پوست است. در لیزر درمانی به جای استفاده از اسید و یا وسیله فیزیکی جهت از بین بردن لایه خارجی پوست، از اشعههای پرقدرت لیزر استفاده میشود. دو نوع لیزر درمانی وجود دارد: بازسازی لیزر اربیوم و دی اکسید کربن. درحالیکه لیزر اربیوم امنترین روش برای صورت است اما روش لیزر دی اکسید کربن در درمان سوختگیهای صورت مؤثرتر ظاهر شده است. هنگامی که درمان بر روی شما انجام شد و از مطب پزشک خارج شدید لازم است تا زمان ترمیم کامل، ناحیه تحت درمان پانسمان شود. در این روش درمانی در مقایسه با سایر روشها، بهبودی سریعتر صورت میپذیرد (بین ۳ تا ۱۰ روز).
پیلینگ شیمیایی
در روش پیلینگ شیمیایی اسیدهای ملایمی بر روی پوست بیمار استفاده میشود. در نتیجه لایه خارجی پوست (اپیدرمیس) پوستهپوسته شده و جدا میشود. در این هنگام پوست لایه جدیدی میسازد.سه نوع پیلینگ شیمیایی داریم:
پیلینگ عمیق: در این روش از اسید فنیک استفاده میشود و در اکثر مواقع جهت درمان اثرات زخمها به کار میرود زیرا در عمق بیشتری از پوست تأثیر میگذارد.
پیلینگ سطحی: این روش اثرات ملایمتری بر روی پوست داشته و معمولاً جهت درمان تغییر رنگهایی که در اثر وجود زخم بر روی پوست به وجود آمده است استفاده میشود.
پیلینگ متوسط: این نوع پیلینگ نیز برای درمان نواحی تغییر رنگ داده پوست به کار میرود. اسید گلیکولیک به کار رفته در پیلینگ متوسط، غالباً جهت از بین بردن اثرات بالا رفتن سن در افراد به کار میرود.
مزایای این روش عبارتاند از:
پیلینگ شیمیایی در اکثر جاها در دسترس و قابل انجام است.
با استفاده از این روش در درمان اثرات زخم و سوختگی، میتوان سایر مشکلات پوست مانند چینوچروکها و لکههای پوست را نیز از بین برد.
نتیجه این روش درمانی پوستی زیباتر و جوانتر خواهد بود.
عمل جراحی پلاستیک
عمل جراحی پلاستیک یکی دیگر از روشهای از بین بردن اثر زخم است. این روش بر خلاف سایر روشهای توضیح داده شده، روشی تهاجمی بوده و در آن بافتهای دچار سوختگی شده به روش جراحی برداشته و یا بهوسیله چاقوی جراحی تغییر داده میشود. بسته به خواسته شما و شدت درجه سوختگی، پزشک ممکن است لایه اپیدرمیس و یا بافتهای زخم را بردارد و ظاهر اثرات زخم را در پوست به حداقل برساند. در این روش بر خلاف روشهای قبلی لازم نیست شما با یک متخصص پوست تماس بگیرید بلکه نیاز به استفاده از تخصص یک متخصص جراحی پلاستیک خواهید داشت. همواره به دنبال استفاده از متخصص جراحی بسیار متخصص و ماهر که در این زمینه دارای تجربیات موفقی باشد، باشید. عمل جراحی پلاستیک معمولاً نسبت به سایر روشهای جراحی ترمیم پوست جای سوختگی نتیجه بهتری دارد. علاوه بر موارد فوق روشهای درمانی دیگری نیز جهت درمان و ترمیم جای سوختگی وجود دارد.
منبع: وبسایت گروه پزشکان سپید
مطالب بیشتر:
جوانسازی پوست دست
لیزر خط ریش
درمان سلولیت با لیزر تریاکتیو