روش های درمان بیماری صدف یا پسوریازیس
پسوریازیس (Psoriasis) یا صدف یک بیماری شایع پوستی است که در آن ضایعات ضخیم و قرمز رنگ پوشیده از فلس های نقره ای به وجود می آید. اگر چه ممکن است پوست هر بخشی از بدن با این عارضه درگیر شود اما مهم ترین نواحی ای که تحت تاثیر قرار می گیرند عبارتند از پوست سر، آرنج ها، زانو ها و کمر. همچنین این اختلال پوستی می تواند در ناخن ها و چین خوردگی های بدن نیز رخ بدهد.
بیماری صدف مسری نبوده و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی شود اما ممکن است در چند نفر از اعضای یک خانواده اتفاق بیافتد.
بیماری صدف معمولا در سالهای آغازین بزرگسالی و یا بعد از آن رخ می دهد و در بسیاری از افراد، اختلال پوستی فقط به چند ناحیه از پوست محدود می شود. در موارد حاد تر، این بیماری پوستی می تواند بخش وسیعتری از پوست بدن را تحت تاثیر قرار دهد. بیماری صدف ممکن است بهبود یابد و در زمانی دیگر دوباره عود کند.
درمان بیماری صدف یا پسوریازیس چگونه است؟
روش های درمانی بسیاری برای بیماری صدف وجود دارد. برخی از روش های درمانی سرعت تولید سلول های جدید پوستی را کاهش می دهند در حالی که روش های درمانی دیگر خارش و خشکی پوست را از بین می برند.
پزشک شما با توجه به میزان و شدت راش ها، محل راش ها در بدن، سن شما، سلامت کلی شما و سایر عوامل یک برنامه ی درمانی را برای شما در نظر می گیرد.
روش های درمانی رایج عبارتند از:
1 - تدابیر تغذیه ای. اولین قدم در درمان این بیماری، اصلاح رژیم غذایی است. تغییر سبک زندگی به شیوه زندگی شهری و زندگی ماشینی و شرایط و مشغله های مربوط به آن، باعث شده که آداب صحیح تغذیه به تدریج از یاد برود و عادات نادرست غذایی جایگزین آن شود. به همین دلیل شیوع بیماری های صعب العلاج از جمله پسوریازیس، رو به افزایش است. از این رو اصلاح رژیم غذایی و پرهیز از مواد غذایی حاوی ترکیبات سمی و خطرناک در کمک به بهبود بیماری نقش به سزایی دارند.
عدم رعایت دستورات و پرهیزات غذایی موجب می شود که اخلاط نامناسب مولد بیماری هرچه بیشتر در بدن تجمع یابند و حتی اگر بیمار، داروهای تجویز شده را درست و به موقع مصرف نماید، باز هم پاسخ درمانی قابل قبولی را نمی توان انتظار داشت؛ چرا که مواد زایدی که با کمک دارو از بدن خارج می شوند، با مصرف مواد غذایی نامناسب مجددا وارد بدن می شوند.
الف- رعایت آداب تغذیه صحیح
این کار باعث هضم مناسب غذا، کارکرد صحیح دستگاه گوارش و کبد و تولید اخلاط صالح می شود. آداب تغذیه صحیح بسیار زیادند امّا حدّاقل هایی که می توانند مورد توجّه قرار گیرند عبارتند از:
غذا را زیاد بجوید. قبل و بعد از غذا کمی نمک میل کنید. از نیم ساعت به غذا تا دو سه ساعت بعد از آن، مایعات و میوه نخورید. در صورت امکان، کم کم وعده ناهار را کم یا حذف کنید. فاصله بین غذا و خواب حداقل دو ساعت باشد. بسم الله اول و شکر آخر غذا را با توجه بگویید. پرخوری نکنید.
ب- پرهیزها
در مجموع به نظر می رسد که حرکت نسبی از سمت غذاهای پخته به سوی غذاهای خام یا کمتر پخته و از سوی غذاهای حیوانی به سمت غذاهای حیوانی، در درمان این بیماری نقش مهمّی داشته باشد.
بیمار دچار پسوریازیس باید از مصرف مواد غذایی زیر پرهیز کند:
- عدس: چنان که گذشت، در بیماری پسوریازیس، اخلاط غلیظ و مواد زاید در بدن تجمع یافته اند. عدس هم ازجمله خوراکی های است که در بدن تولید خون غلیظ سوداوی می کند.
- بادنجان: بادنجان افزاینده خلط سوداست. در منابع طب سنتی مصرف زیاد و طولانی مدت آن را ایجاد کننده قوبا – بیماری با علایم شبیه به پسوریازیس، می دانند.
- گوشت گاو و گوساله: گوشت گاو و گوساله طبیعت سردتری نسبت به گوشت گوسفند و بره داشته، مصرف آنها تولید خلط سودا می کند. البته ضرر مصرف گوشت گوساله، کمتر از گاو است.
- گوشت ماهی: گوشت ماهی، طبیعتی سرد و مرطوب دارد. در افرادی که مزاج پایه صفرا دارند و به دلیل حرارت زیاد، دچار افزایش سودا شده اند، مصرف ماهی تازه، آن هم به صورت کباب کرده نه سرخ شده، می تواند مفید باشد. امّا کسانی که طبیعت سردی دارند باید از مصرف آن خودداری کنند.
- افراد سردمزاج،در صورتی که مجبور به مصرف گوشت ماهی شدند، باید در تهیه آن از ادویه گرم مثل زیره، رازیانه، زنجبیل و سبزیجاتی مثل جعفری و شوید استفاده نمایند. البته مصرف ماهی سرخ کرده، ماهی که در تخم مرغ خوابانده شده باشد، ماهی دودی، انواع ماهی کنسرو شده، ماهی یخ زده و مانده برای همه افراد مبتلا ممنوع است.
- گوشت بز: مصرف این گوشت برای کسانی که غلبه خلط سودا در بدن دارند – که بیماران دچار پسوریازیس از آن جمله اند مناسب نیست، بخصوص اگر به همراه کشک یا ترشی ها استفاده شود.
- این بیماران اگر زمانی مجبور به مصرف گوشت بز شدند، باید آن را با پیاز، روغن زیتون، نخود، بادام، شلغم و هویج ایرانی بپزند و در واقع به این ترتیب از آن اسفیدباجی تهیه کرده و مصرف نمایند. البته مصرف گوشت بز در افراد گرم مزاج ضرر کمتری دارد. در صورت تمایل، بهتر است از گوشت بزغاله استفاده شود.
- گوشت شتر: گوشت شتر، طبیعتی گرم دارد و در صورت مصرف زیاد، در بدن انسان اخلاط غلیظ و خون سوداوی تولید می نماید بنابراین مصرف آن برای بیماران دچار پسوریازیس مناسب نیست. مصرف گاهگاهی آن برای افراد سردمزاج بلامانع است.
- مرغ های ماشینی و پرورشی: این حیوان های زبان بسته در فضای سربسته زندگی کرده؛ به علت محرومیت از نور آفتاب، کمی تحرّک، تغذیه نامناسب، استفاده از آنتی بیوتیک ها و داروهای مختلف در پرورش آنها و ...، موادی در بدنشان تجمع می یابد که با خوردن گوشت آنها حالاتی مثل افسردگی و اضطراب در افراد پدید می آید.
- غذاهای آماده و مواد غذایی کارخانه ای، انواع مواد غذایی فرآوری شده، غذاهای مانده و فریزری، انواع ساندویچ، سوسیس کالباس و همبرگر، پیتزا و انواع فست فودها و سس ها، الویه، ماکارونی، قارچ، غذاهای تند و شور.
- قهوه، نسکافه، کاکائو، انواع آب میوه های صنعتی و نوشابه های گازدار.
- یخ، آبی که برای سرد کردن در آن یخ انداخته باشند.
- تنقلات مصنوعی (انواع چیپس، پفک، کیک و کلوچه، شکلات و آب نبات های مصنوعی و ...)، انواع تخمه و آجیل های بوداده.
- غذاهای چرب و سرخ کردنی ها، روغن های نباتی جامد و مایع صنعتی.
- شیرینی های کارخانه ای و شیرینی های قنّادی.
- کرم های رتینوئید
- کرم های استروئید
- مرطوب کننده ها (برای از بین بردن خشکی پوست)
- قطران ذغال سنگ (Coal tar – یک روش درمانی رایج برای درمان بیماری صدف در پوست سر. در موارد حاد ممکن است این روش همزمان با نور درمانی انجام شود. قطران ذغال سنگ به صورت محلول های حمام، شامپو ها و لوسیون ها تولید می شوند.)
- کرم ویتامین D (شکل خاصی از ویتامین D که توسط پزشک تجویز می شود. ویتامین D موجود در غذاها و قرص های ویتامین D تاثیری بر بیماری صدف ندارند.)
2 - نور درمانی. نور ماوراء بنفش که تحت نظر مراقبت پزشک مورد استفاده قرار می گیرد به کاهش سرعت تولید سلول های جدید پوستی کمک می کند. PUVA یک روش درمانی ترکیبی است که در آن از یک داروی خاص همراه با یک شکل خاص از نور ماوراء بنفش استفاده می شود.
3 - درمان های دارویی. در این روش از داروهای مختلفی برای درمان بیماری صدفِ متوسط و شدید استفاده می شود. به یاد داشته باشید که این دارو ها باید توسط پزشک و بعد از معاینات دقیق پزشکی تجویز شوند.
آیا می توان بیماری صدف را برای همیشه درمان کرد؟
بیماری صدف یا همان بیماری پسوریازیس را نمی توان برای همیشه درمان کرد. اما می توان حتی در موارد شدید نیز تا حد زیادی علائم و نشانه های آن را کاهش داد.